Een sport- en prestatiepsycholoog houdt zich natuurlijk - zoals de naam als zegt - bezig met prestatiepsychologie binnen de sport. Maar wist je dat wij ons ook inzetten voor mensen die moeten presteren op andere vlakken, zoals in het onderwijs? Dat kan bijvoorbeeld gericht zijn op de begeleiding van leraren, die onder hoge werkdruk moeten presteren. Maar dat kan ook gericht zijn op de ondersteuning van leerlingen of studenten. In deze blog vertel ik graag wat meer over waarom prestatiepsychologen nodig zijn voor studenten in het onderwijs.
De negatieve spiraal van paniek
Laat ik even een situatie schetsen die ik vaak voorbij hoor komen in mijn praktijk. Stel je voor. Je bent een middelbare scholier en je hebt zo een schoolexamen wiskunde. Je staat er al niet zo goed voor en je hebt nog maar weinig kansen om je cijfer op te halen. De druk en de zenuwen zijn zeker aanwezig. Je begint de eerste vraag te lezen en hebt al snel door dat je het antwoord op deze vraag niet weet. Nou lukt het door de zenuwen ook niet om de vraag überhaupt goed te lezen en te begrijpen wat er nou precies van je gevraagd wordt. Dit is het punt waarop leerlingen ver weg kunnen zakken in de negatieve spiraal. De paniek slaat toe, ze zien anderen om zich heen wel hele A4’tjes volschrijven en de focus verschuift compleet van het examen naar allerlei dingen die nou net niet helpend zijn voor een goede prestatie. Een scholier kan dus nog zo goed geleerd hebben voor een examen, maar als het niet leert hoe om te gaan met die zenuwen, druk en paniek zal die scholier nooit alles eruit kunnen halen wat erin zit op zo’n examen.
Presteren in het onderwijs is soms ook net topsport
Leerlingen en studenten bedrijven dus ook een soort van topsport. Zij worden geacht voldoendes te halen voor hun toetsen, examens en tentamens. Voldoen zij niet aan de overgangscriteria, dan ligt een jaar blijven zitten of zelfs van school of opleiding gestuurd worden op de loer. Die dreiging levert druk op om te presteren. Komt deze druk niet vanuit de school of opleiding, dan komt het wel vanuit ouders of de student zelf. In tegenstelling tot sporters, die vaak bezig zijn met iets wat zij leuk vinden om te doen, zijn leerlingen vaak ook nog een stuk minder gemotiveerd om te leren of hoge cijfers te halen. Ruimte voor begeleiding hierin is er vaak niet in het onderwijs, waardoor velen zullen worden blootgesteld aan faalangst of choking under pressure.
Leer studenten hoe te denken, in plaats van alleen wat te denken
Leerlingen en studenten krijgen op school niet geleerd hoe om te gaan met druk of stress. Wel wordt van hun verwacht dat zij ondanks deze druk en stress voldoendes blijven halen. Leraren geven voornamelijk feedback door alleen een cijfer terug te geven en kunnen bovendien niet weten wat er allemaal in de hoofden van de scholieren omgaat. Mentoren hebben vaak ook niet genoeg tijd om hier dieper op in te gaan. Hoe kan een prestatiepsycholoog hier dan coaching in bieden?
Als prestatiepsycholoog leer ik leerlingen en studenten zichzelf door examens of tentamens te coachen. Met rust en focus. Positief en aanmoedigend. Dit is een vaardigheid die je niet op school leert, maar wel de rest van je leven nodig gaat hebben.
Hier drie Oplaadtips om jezelf door een examen of tentamen te coachen:
- Weet je de eerste vraag al niet en merk je dat hierdoor alleen maar zenuwachtiger wordt? Sla de vraag meteen over en focus je op een vraag die je wel weet te beantwoorden. Hiermee zorg je ervoor dat je focus en rust niet verstoord wordt.
- Moeite met de vragen goed lezen door de zenuwen? Onderstreep de belangrijkste dingen in een vraag en schrijf eventueel op een kladblaadje alvast op wat je van dat onderwerp weet. Zo voorkom je dat je hoofd te vol raakt.
- Merk je dat je toch in paniek raakt? Probeer jezelf te resetten. We willen nu voorkomen dat je in de negatieve spiraal raakt. Pak even een rustmomentje, neem een slokje water en kijk eventueel rustig wat om je heen. Herpak vervolgens je focus door jezelf weer positief toe te spreken en aan te moedigen.
Wil jij als scholier of student met meer rust en meer focus toetsen kunnen maken? Neem dan contact op.